αμπάς

αμπάς
I
Όνομα δύο αντιβασιλέων (χεδίβηδων) της Αιγύπτου.
1. Α. Α’ (1813 – 1854).Αντιβασιλιάς της Αιγύπτου (1848-54). Εγγονός του Μωχάμετ Άλη, το 1830 έλαβε μέρος στους πολέμους του παππού του στη Συρία. Μετά τον θάνατο του θείου του Ιμπραήμ πασά (1848), ανακηρύχθηκε αντιβασιλιάς της Αιγύπτου. Κατά τη διάρκεια της ηγεμονίας του κατήργησε πολλές από τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις του Μωχάμετ Άλη, απομάκρυνε τους συμβούλους του παππού του και προσέγγισε την Τουρκία. Γενικά, καταπολέμησε τις δυτικές ιδέες και υπήρξε φανατικά φιλότουρκος. Όταν ξέσπασε ο Κριμαϊκός πόλεμος, βοήθησε την Οθωμανική αυτοκρατορία με 15.000 άντρες και τον στόλο του. Κατά τη διάρκεια του πολέμου δολοφονήθηκε από δύο δούλους του στην πόλη Μπένχα.
2. A. B’ Χιλμί (1874 –1944). Αντιβασιλιάς και τελευταίος χεδίβης της Αιγύπτου (1892-1914). Γιος του Τεουφίκ πασά, τον οποίο διαδέχτηκε στον θρόνο. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του η Αίγυπτος, αν και τυπικά ανήκε στην Οθωμανική αυτοκρατορία, στην ουσία βρισκόταν υπό τον έλεγχο των Άγγλων. Ο ίδιος αντιτάχθηκε στον πλήρη έλεγχο της Βρετανίας, αν και χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Το 1899 υποχρεώθηκε να δεχτεί τη συγκυριαρχία της Αιγύπτου με τους Άγγλους επί του Σουδάν. Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, όταν η Τουρκία τάχθηκε στο στρατόπεδο των αντιπάλων της Αντάντ (συνεπώς και της Αγγλίας), η Μεγάλη Βρετανία ανακήρυξε την Αίγυπτο προτεκτοράτο και εκθρόνισε τον Α., ο οποίος έφυγε στην Ελβετία, όπου και έζησε μέχρι τον θάνατό του.
II
Όνομα ηγεμόνων της περσικής δυναστείας των Σεφιδών ή Σαφαβιδών.
1. Α. Α’ ο Μέγας (1557 – 1629). Ο σπουδαιότερος σάχης της δυναστείας. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του (1587-1628) η Περσία, που είχε περάσει μια περίοδο κρίσης και εσωτερικής ανωμαλίας, ξαναβρήκε την πολιτική της ενότητα και τη στρατιωτική της ισχύ, που της επέτρεψε να σταματήσει τις επιδρομές των Ουζμπέκων και να καταλάβει εκτεταμένα εδάφη από τους Τούρκους, ενώ ο Α. σύναψε σχέσεις με τη Δύση.
2. Α. Β’ (1632 – 1667). Σάχης της Περσίας (1642-67). Επωφελήθηκε από τις διαφωνίες ανάμεσα στους Ουζμπέκους, για να παγιώσει την ειρήνη με την Τουρκία. Δίκαιος και γενναιόδωρος, προστάτεψε τους ξένους, έδειξε ανοχή απέναντι στους χριστιανούς, αλλά δεν κατόρθωσε να ανακόψει την παρακμή της δυναστείας των Σαφαβιδών. Άφησε στον θρόνο τον γιο του Σεφί-Μιρζά.
3. Α. Γ’ (1731 – 1736). Τον έστεψαν σάχη σε ηλικία 8 μηνών. Ήταν ο τελευταίος σάχης της δυναστείας.
* * *
ο
1. χοντροϋφασμένο μάλλινο ύφασμα, τσόχα
2. πανωφόρι με κουκούλα από τέτοιο ύφασμα, που συνήθως φορούν οι γεωργοί ή βοσκοί
υποκοριστικό αμπαδάκι, αμπαδέλι.
[ΕΤΥΜΟΛ. < αραβοτουρκ. aba.
ΠΑΡ. αμπαδίτικος].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • αμπάς — ο (λ. τουρκ.), χοντρό μάλλινο ύφασμα και ρούχο από τέτοιο ύφασμα …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • Αμπούλ Αμπάς, Αμπντ Αλλάχ — (; 754). Πρώτος χαλίφης (750 54) της δυναστείας των Αββασιδών, που διαδέχτηκε τους Ομεϊάδες. Ήταν απόγονος του Αλ Αμπάλ, θείου του Μωάμεθ, από τον οποίο πήρε το όνομά της η δυναστεία των Αββασιδών. Ο Α.Α. υποστήριξε την εξέγερση ενάντια στους… …   Dictionary of Greek

  • Ιράν — Επίσημη ονομασία: Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν Παραδοσιακή ονομασία: Περσία Έκταση: 1.648.000 τ. χλμ. Πληθυσμός: 65.540.226 (2002) Πρωτεύουσα: Τεχεράνη (6.758.845 κάτ. το 1996)Κράτος της νοτιοδυτικής Ασίας στη Μέση Ανατολή. Συνορεύει στα Β με το… …   Dictionary of Greek

  • Αίγυπτος — I Κράτος της βορειοανατολικής Αφρικής και (σε μικρό μέρος) της δυτικής Ασίας.Συνορεύει στα Δ με τη Λιβύη, στα Ν με το Σουδάν και στα ΒΑ με το Ισραήλ, ενώ βρέχεται στα Β από τη Μεσόγειο θάλασσα και στα Α από την Ερυθρά θάλασσα.Η Α. (αλ… …   Dictionary of Greek

  • Αλγερία — I (Αστρον.).Αστεροειδής που το φαινόμενο μέγεθός του στη μέση αντίθεσή του είναι ίσο προς 14,6, ενώ αν βρισκόταν σε απόσταση μιας αστρονομικής μονάδας από τον Ήλιο και από τη Γη θα είχε φαινόμενο μέγεθος 10,5. II Κράτος της βορειοδυτικής… …   Dictionary of Greek

  • Σαφαβίδες — Μουσουλμανική σχιιτική δυναστεία που βασίλευσε στην Περσία για δυόμισι περίπου αιώνες, μεταξύ 15ου και 18ου αι. Ιδρυτής της υπήρξε ο Ισμαήλ (1487 1524), απόγονος του Σάφι αντ Ντιν (απ’ όπου και το όνομα της δυναστείας), ο οποίος το 1502 επανένωσε …   Dictionary of Greek

  • Αβασίδες — Δυναστεία χαλίφηδων, η οποία διαδέχτηκε το 747 τη δυναστεία των Ομεϊαδών. Ιδρυτής της υπήρξε ο Αμπούλ Αμπάς, ο επιλεγόμενος αλ Σαφάχ(αιμοδιψής). Ενώ οι Α. εδραίωναν την εξουσία τους, ο τελευταίος από τους Ομεϊάδες, αφού γλίτωσε από τη σφαγή που… …   Dictionary of Greek

  • Ισπαχάν ή Εσφαχάν — (Esfahan). Πόλη (1.378.600 κάτ. το 2003) του κεντρικού Ιράν, πρωτεύουσα του ομώνυμου οστάν (διοικητικής περιφέρειας, 107.027 τ. χλμ., 4.316.767 κάτ.). Το Ι. είναι χτισμένο στα βόρεια κράσπεδα της οροσειράς του Ζάγρου, στη βόρεια όχθη του ποταμού… …   Dictionary of Greek

  • Κλοτ μπέης, Αντουάν — (Antoine Clot bey, 1793 – Μασσαλία 1868). Γάλλος γιατρός. Μολονότι ήταν πάμφτωχος, κατόρθωσε να σπουδάσει ιατρική στο πανεπιστήμιο του Μονπελιέ, από το οποίο αποφοίτησε το 1820. Το 1825, προσκλήθηκε να προσφέρει τις υπηρεσίες του, ως αρχίατρος… …   Dictionary of Greek

  • αμπαδίτικος — η, ο ο καμωμένος από αμπά, χοντρό μάλλινο ύφασμα. [ΕΤΥΜΟΛ. < αμπάς* + παραγωγ. κατάλ. ίτικος*] …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”